دیجیتال مارکتینگ در ایران و کانال های بازاریابی آنلاین روز به روز در حال رشد و گسترش است. ایران جزو کشور‌هایی است که در سال ۲۰۱۷ بیشترین رشد را در حوزه فناوری و اطلاعاتICT  داشته اند. اولین آمار مربوط به رشد ۱۱۰,۵۳ درصدی نرخ نفوذ موبایل در ایران بوده است.

دیجیتال مارکتینگ در ایران به چه روندی پیش می رود؟

روند فعلی دیجیتال مارکتینگ در ایران با سرعت خوبی در حال پیشرفت است و انتظار می‌ رود به سرعت پله‌ های نردبان ترقی را طی کند. در جهان امروز از یک شرکت انتطار می‌رود تا کانال های بازاریابی آنلاین را جهت ترویج برند و تجارت آنلاین خود ایجاد کند؛ مانند : ایمیل ، تلفن همراه ، اس ام اس ، رسانه های اجتماعی ، ویدئو ، جستجوگر ها  PPC ، SEO ، بیلبورد ، تبلیغات و غیره.

من به شخصه شاهد آن بوده‌ ام که چگونه در طی ۷ سال گذشته در غرب، داده‌ ها از یک کانال های بازاریابی آنلاین به چند کاناله شدن و کانال موازی منتقل شدند و اکنون ما با کانال بازاریابی آنلاین همه جانبهOmni channel marketing  ( جایی که اطاعات در راستای مشتری مداری به صورت آفلاین و آنلاین در هم ادغام شده اند ) و اتوماسیون بازاریابی روبرو هستیم.

سرعت رشد تکنولوژی در این صنعت شبیه هیچ چیزی که من تا کنون دیده ام نیست؛ ما درحال تغییر به سمتی هستیم که مبنای آن برنامه‌های SaaS و داده های یک پارچه Bi-directional  بین پلتفرم‌ های مختلف و مشارکت شرکت‌ های نرم‌ افزاری هستند.

اهمیت توجه به دیجیتال مارکتینگ در ایران

در حدود ۱۷۰ میلیون سیم کارت در ایران فروخته شده است که حدود ۸۸ میلیون آن فعال هستند. این آمار اهمیت بازاریابی در فضای دیجیتال که به عنوان دیجیتال مارکتینگ  Digital Marketing  شناخته می‌شود را در حوزه موبایل و پلتفرم‌ های مربوط به آن نشان می‌دهد.

ایران در منطقه دارای بیشترین افراد با سواد ( بالای ۶ سال ) با نرخ بالای ۸۷ درصد است که گمان می‌رود سن استفاده از تلفن همراه و یا سایر تکنولوژی ‌های مرتبط با ICT کاهش یافته و فراگیر‌تر شده است که نشان می‌دهد دیجیتال مارکتینگ در ایران چقدر می‌ تواند فضای مناسبی برای کسب و کار شما باشد.

از سال ۲۰۱۳ دولت ایران با صرف بودجه ۵٫۳ میلیارد دلاری به رشد تکنولوژی در ایران وایجاد بستر مناسب برای توسعه فناوری کمک کرده است.
این خدمات مخصوصاً در کانال های بازاریابی آنلاین مثل گوگل ادوردز  Google Adwords ، تبلیغات کلیکی و در حوزه موبایلی می‌توان به مواردی مثل تبلیغات در اینستاگرام و تلگرام ، مدیریت و تولید محتوا برای شبکه‌ های اجتماعی اشاره کرد.

شرکت تبلیغاتی لاوان چندین سال است در زمینه‌ های تبلیغات دیجیتال مارکتینگ در ایران ، بازاریابی شبکه ‌های اجتماعی ، کانال های بازاریابی آنلاین ، طراحی کمپین اینفلوئنسرمارکتینگ ، تولید محتوا ، طراحی سایت ، سئو سایت ، طراحی کمپین تبلیغاتی و… با برندهای مختلف کار می‌کند و با توجه به سابقه فعالیت خود در این زمینه‌ ها می‌تواند به شما راهنمایی ‌های لازم را ارائه دهد.

چگونگی روند دیجیتال مارکتینگ در ایران

موج اول دیجیتال مارکتینگ در ایران با ورود استارتاپ‌ ها و تقریبا از ابتدای دهه ۹۰ در ایران آغاز شد. قبل از آن کسب و کارهای آنلاینِ انگشت‌ شماری تلاش ‌های پراکنده  و البته گاه بسیار موثری  را در این حوزه انجام داده بودند. از سال ۹۰ به بعد کم‌کم مفاهیم مربوط به دیجیتال مارکتینگ در حوزه وب فارسی مطرح و بسیاری از کسب و کارهای آنلاین و به خصوص استارتاپ ‌ها برنامه‌ های مدون‌تری را در این حوزه اجرا کردند.

در این چند سال ، روند توسعه دیجیتال مارکتینگ در ایران با تولید محتوای فارسی و ایجاد واحد های دیجیتال مارکتینگ در شرکت‌های تبلیغاتی و کسب و کارهای آنلاین شروع شد و با ورود بازیگران جدید در حوزه تبلیغات بنری ، ویدیویی ، فراگیری شبکه ‌های اجتماعی و فعالیت اینفلوئنسرها و در نهایت درک اهمیت حضور مناسب در شبکه ‌های اجتماعی و کانال های بازاریابی آنلاین وارد مرحله بالغ‌ تری شده است.

ولی به نظر من دیجیتال مارکتینگ در ایران جدی گرفته نشد تا اینکه حجم مهمی از سرمایه‌ ی جذب شده در استارتاپ ‌های پیشرو به واحد دیجیتال مارکتینگ و کانال های بازاریابی آنلاین آنها اختصاص پیدا کرد.

ورود قدرتمند و از پیش برنامه‌‌ ریزی شده استارتاپ‌ های گروه اینترنتی ایران (یا همان راکت اینترنت مانند بامیلو ، اسنپ و...) در حوزه تبلیغات آنلاین ، رقبای دیگر را به این فکر انداخت که باید بخش مهمی از سهم بازار خود را با اختصاص بودجه بالا برای دیجیتال مارکتینگ در ایران و  کانال های بازاریابی آنلاین به طور خاص تبلیغات پولی به دست آورند.

استارتاپ‌ ها هم به تبعیت از کسب ‌و کارهای بزرگ‌تر ، راحت ‌تر توانستند خود و سرمایه ‌گذاران‌ شان را برای هزینه کردن در حوزه دیجیتال مارکتینگ متقاعد کنند. تا آنجا که بسیاری از استارتاپ ‌های معروف (مانند اسنپ) از همان ابتدا برای گرفتن سهم بازار پول‌ های هنگفتی خرج کردند.

آیا رشته دیجیتال مارکتینگ در ایران تدریس می شود؟

قضیه از این قرار است که هنوز در دانشگاه های کشور هیچ رشته ای با نام بازاریابی دیجیتال تا این لحظه تدریس نمی‌ شود. البته لازم به ذکر است که در رشته‌ ی بازرگانی در مقطع ارشد در دو گرایش کانال های بازاریابی آنلاین و تجارت الکترونیک به طور غیر مستقیم به تدریس برخی کتاب ها و سرفصل های این رشته پرداخته می ‌شود.

پس تا اینجا باید بدانیم که رشته ای اختصاصی با نام دیجیتال مارکتینگ در ایران تدریس نمی‌شود و تحصیلات آکادمیکی برای این رشته وجود ندارد.

اما وضعیت این رشته در خارج از کشور به چه صورت است؟ این رشته در خارج از کشور و در بسیاری از دانشگاه ها تدریس می شود و البته دانشگاه‌ های معتبر و سرشناس زیادی در دنیا به رشته کانال های بازاریابی آنلاین پرداختند که البته علاقه مندان برای تحصیلات مهاجرت کنند اما پس فعالان این حوزه که در ایران فعال هستند.

خدمات دیجیتال مارکتینگ در ایران شامل چه مواردی است؟

تا چند سال پیش خدمات دیجیتال مارکتینگ در ایران فقط محدود به طراحی سایت می‌شد، اما با توسعه روزافزون اینترنت پرسرعت، موبایل‌های هوشمند و اینترنت همراه حوزه‌‌های متنوع‌تری در دیجیتال مارکتینگ مورد توجه واقع شدند و آژانس‌های بازاریابی نیز خدمات متنوع‌تری را به خدمات دیجیتال مارکتینگ خود افزودند.

دیجیتال مارکتینگ در ایران چه خدماتی را شامل می شود

طراحی سایت  Web Design

سایت یک شرکت اصلی‌ترین عنصر هویتی آن شرکت در کانال های بازاریابی آنلاین است و از این رو می‌توان گفت طراحی سایت ابتدایی‌ترین خدمتی است که آژانس‌های دیجیتال مارکتینگ در ایران آن را ارائه می‌دهند.

تبلیغات بنری  Display Advertising

تا چند سال پیش اولین گزینه تمام شرکت برای تبلیغات در فضای آنلاین تبلیغات، استفاده از تبلیغات بنری بود و البته الان هم این تبلیغات طرفداران بسیاری دارد. تبلیغات بنری یا به صورت پرداخت اجاره ثابت برای یک مدت مشخص انجام می‌شد و یا به صورت CPC اما در حال حاضر تبلیغات بنری در نرم‌افزارهای موبایل نیز انجام می‌شود و به علت گرایش زیاد مردم به استفاده از موبایل مورد استقبال شرکت‌ها واقع شده است.

تبلیغات همسان Native Ads

تبلیغات همسان به تبلیغاتی اشاره دارد که با محتوای اصلی سایت نمایش‌دهنده آگهی تفاوت ندارد و نوعی پیوستگی موضوعی نیز با محتوای اصلی دارد، از این رو مخاطبین این نوع تبلیغات را آزاردهنده تلقی نمی‌کنند. تقریباً دو سال است که تبلیغات همسان به خدمات دیجیتال مارکتینگ در ایران افزوده شده است.

بازاریابی شبکه‌های اجتماعی  Social Media Marketing

با فراگیر شدن استفاده از شبکه‌های اجتماعی، شرکت‌های ایرانی نیز به فعالیت در این شبکه‌ها روی آوردند. با توجه به محدودیت‌هایی که برای شبکه‌های اجتماعی و کانال های بازاریابی آنلاین مختلف وجود دارد، شبکه اجتماعی اینستاگرام با بیش از ۲۵ میلیون کاربر ایرانی پرطرفدارترین شبکه اجتماعی برای فعالیت‌های بازاریابی است.

تولید محتوا برای شبکه‌های اجتماعی یکی از رایج‌ترین خدمات دیجیتال مارکتینگ در ایران است. شرکت‌ها معمولاً تولید محتوای شبکه‌های اجتماعی خود را برون‌سپاری و از خدمات آژانس‌های بازاریابی استفاده می‌کنند. شبکه اجتماعی لینکدین نیز در میان بعضی کسب‌وکارها خصوصاً کسب‌وکارهای B2B طرفدارانی دارد.

تبلیغات در برنامه‌های موبایل  Mobile Ads

با توجه به اینکه اکثریت نسل جوان از تلفن‌های هوشمند استفاده می‌کنند، بازار تبلیغات در برنامه‌های موبایل بسیار پررونق است. تبلیغات موبایل شامل تبلیغات بنری و ویدئویی و همچنین پیام‌هایی به صورت پوش نوتیفیکیشن می‌شوند.

بهینه سازی موتور جستجو  SEO

با فعالیت حضور شرکت‌های بیشتر در فضای مجازی و افزایش تعداد سایت‌ها، رقابت میان آن‌ها برای نمایش در صفحه نتایج جستجو نیز بالا گرفته است. خدمات سئو یا بهینه سازی موتور جستجو از خدمات بسیار داغ حوزه دیجیتال مارکتینگ در ایران و کانال های بازاریابی آنلاین هستند. شرکت‌ها به کمک این خدمات محتوا و طراحی سایت خود را برای نمایش در نتایج موتور جستجو بهینه‌سازی می‌کنند تا در جایگاه بالاتری نمایش داده شوند و در نتیجه ترافیک بیشتری جذب کنند.

تبلیغات در گوگل  Google Ads

تا سه سال پیش تمام لینک‌های تبلیغاتی گوگل در ایران به دلیل محدودیتی که از سوی گوگل ایجاد شده بود در ایران غیرقابل‌دسترسی بودند. اما با فراهم شدن امکان تبلیغات در گوگل، استفاده از آن رشد بسیاری داشت. این نوع از تبلیغات که باعث نمایش لینک سایت شرکت در جایگاه‌های بالای گوگل می‌شود از نظر زمانی نسبت به سئو بسیار مناسب است، اما هزینه‌های آن باعث شده تا خیلی از شرکت‌ها تمایلی به استفاده از آن نداشته باشند.

در  تبلیغات در کانال های بازاریابی آنلاین، تبلیغات شرکت با جستجوی کلمات کلیدی که توسط خود شرکت مشخص شده در موتور جستجو نمایش داده می‌شوند. برای آشنایی بیشتر با نحوه کار سرویس تبلیغاتی گوگل مقاله “سیستم مزایده گوگل ادوردز چگونه کار می‌کند؟” را مطالعه کنید.

تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی  Social Media Advertising

شرکت‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی حضور فعال دارند برای بهتر دیده شدن محتوای خود از تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی و کانال های بازاریابی آنلاین استفاده می‌کنند. با توجه به عدم امکان استفاده از هدفگذاری جغرافیایی تبلیغات اینستاگرام در ایران، تبلیغات در اینستاگرام به این صورت انجام می‌شود که صفحات پرطرفدار در پست یا استوری خود پیج شرکت را تبلیغ می‌کنند.

بخش دیگر تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی مربوط به تبلیغات در تلگرام می‌شود. تبلیغات در تلگرام نیز توسط کانال های بازاریابی آنلاین پرطرفدار انجام می‌شود.

اینفلوئنسر مارکتینگ  Influencer Marketing

به علت اینکه تأثیرگذاری افراد در شبکه‌های اجتماعی بیشتر از خود برندها است، خیلی از شرکت‌ها برای رساندن پیام بازاریابی خود به گوش مخاطبین از اینفلوئنسر مارکتینگ استفاده می‌کنند. تنها شبکه اجتماعی به معنای واقعی که دسترسی به آن در ایران محدود نیست، اینستاگرام و از این رو شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات دیجیتال مارکتینگ در ایران بیشتر تمرکز خود را روی اینفلوئنسرها در اینستاگرام گذاشته‌اند. البته کمپین‌های اینفلوئنسر در تعداد کمتر در توئیتر نیز اجرا می‌شوند.

بازاریابی آنلاین محتوا  Content Marketing

این دسته از خدمات دیجیتال مارکتینگ در ایران شامل تولید محتوا برای شبکه‌های اجتماعی (شامل عکس، ویدئو و متن) و همچنین تولید محتوای بلاگ و یا انواع کتاب‌های الکترونیکی داخل سایت و مواردی از این دست برای شرکت‌ها می‌شود. امروزه شرکت‌ها به علت حضور در شبکه‌های اجتماعی و کانال های بازاریابی آنلاین برای گسترش ارتباطات خود با کاربران بیش از پیش به تولید محتوا در شبکه‌های اجتماعی و وبلاگ و کانال های بازاریابی آنلاین اهمیت می‌دهند.

ویدئو مارکتینگ  Video Marketing

ویدئو مارکتینگ به بخشی از اقدامات بازاریابی دیجیتال مارکتینگ گفته می‌شود که با تولید و نشر محتوای ویدئویی پیام بازاریابی را به مخاطبین منتقل می‌کند. امروزه با گسترش شبکه‌های اجتماعی ویدئو محور اهمیت این بخش نسبت به گذشته دوچندان شده است.

رپورتاژ آگهی  Reportage

یکی راه‌های ارتقاء سئوی سایت استفاده از بک‌لینک‌هاست. بک‌لینک، لینکی است که از یک سایت دیگر به سایت شما متصل می‌شود. یکی از راه‌های ایجاد بک‌لینک استفاده از رپورتاژ آگهی است. رپورتاژ آگهی معمولاً در سایت های خبری معتبر و کانال های بازاریابی آنلاین درباره خدمات، محصولات و یا رویدادها منتشر می‌شود. این روش از مؤثرترین خدمات دیجیتال مارکتینگ در ایران برای ایجاد بک‌لینک است.

ایمیل مارکتینگ  Email Marketing

ایمیل مارکتینگ و کانال های بازاریابی آنلاین یکی از بهترین ابزارهای دیجیتال مارکتینگ برای حفظ ارتباط با مشتریان و اطلاع‌رسانی رویدادهای مختلف به آن‌هاست. استفاده از ایمیل مارکتینگ در کسب‌وکارهای B2B و همچنین فروشگاه‌های اینترنتی و سایت برای اطلاع‌رسانی جشنواره‌های فروش بسیار رواج دارد.

آینده دیجیتال مارکتینگ در دستان هوش مصنوعی!

دنیا در زمینه تکنولوژی تغییرات چشم ‌گیری کرده است. امروزه AI یا همان هوش مصنوعی ، در بسیاری از جنبه‌ های زندگی ما تاثیر گذاشته است که می‌توان این تغییرات را در وسایل هوشمند ، پیام‌ رسان‌ ها و ماشین‌‌ های بدون سرنشین ، به‌ روشنی دید. تمام این‌ ها برای درک نیاز ‌های مشتریان و ایجاد تجربیات خاص برای آن ‌ها است.

مدتی است که هوش مصنوعی ، یکی از موضوعات داغ در جهان است و در زمینه ‌های مختلف از جمله آینده دیجیتال مارکتینگ و کانال های بازاریابی آنلاین کاربرد دارد. این مساله ، معطوف به استفاده از هوش مصنوعی در آینده دیجیتال مارکتینگ برای بهبود استراتژی‌ های تجربه کاربری است. به‌علاوه ، هوش مصنوعی می‌تواند در صرفه‌ جویی در پول و زمان نیز مؤثر باشد.

Szombat, Március 6, 2021